Seanse saunowe, czyli o dyskryminacji w saunie

Źródło: Pixabay

Kilka lat temu na ceremonie saunowe w jednym z aquaparków pierwszeństwo wejścia, przed samotnymi mężczyznami, uzyskały kobiety i pary mieszane. Wzbudziło to falę krytyki; mówiono i pisano o dyskryminacji mężczyzn. Czy słusznie?

Spróbujemy zastanowić się, czy w związku z ceremonią naparzania, z niemiecka nazywaną Aufguss, może dochodzić do dyskryminacji.

Na czym polega ceremonia saunowa?

Podczas ceremonii naparzania, saunamistrz polewa kamienie wodą zmieszaną z ekstraktami zapachowymi. Przez wymachy ręcznika lub wachlarza, rozprowadza ciepło oraz wilgoć po kabinie sauny. Gwałtowne ruchy wytwarzają gorące podmuchy powietrza, co skutkuje potęgowaniem stresu cieplnego.

Na podstawie: Seanse saunowe – czy to tylko element kultury saunowania?, dostęp 29.07.2025

Jak wyglądają przygotowania do seansu naparzania?

Saunamistrz wietrzy pustą saunę, następnie wpuszcza do sauny chętnych do wzięcia udziału w ceremonii. Jeżeli zarządca sauny nie panuje nad organizacją seansów, a na ceremonię jest dużo chętnych, przed wejściem następuje przepychanka i walka o „lepsze” miejsca. Aby weszło jak najwięcej osób, saunowicze siadają na ławkach blisko siebie z opuszczonymi nogami.

Kobieta i mężczyzna w czasie ceremonii Aufguss

Pozycja siedząca przodem do saunamistrza jest dość korzystna dla mężczyzn, a znacznie mniej dla kobiet. Jeżeli kobieta zakrywa ciało ręcznikiem, wówczas zwielokrotnia się zagrożenie wystąpienia u niej udaru cieplnego (zobacz mit drugi w osłonie: Mity prosto z sauny). Zdarza się, że nie jest w stanie wytrzymać do końca seansu i wychodzi w trakcie. Jeżeli jest roznegliżowana, to jej piersi, delikatniejsze od reszty ciała, są narażone na poparzenie. Czyli pozycja siedząca na wprost jest dla mężczyzny dość komfortowa, zaś dla kobiety dużo mniej.

Komfortowe pozycje dla kobiet w czasie seansów naparzania

Najwygodniejsze są pozycje leżące. Leżąc na plecach można zasłonić wrażliwe części ciała ręcznikiem. Leżąc na brzuchu wystarczy osłonić pośladki. Taka pozycja jest najbardziej komfortowa, chyba że ktoś nie lubi leżeć na brzuchu. Trzeba pamiętać, żeby zaopatrzyć się w odpowiednią liczbę ręczników, aby nie leżeć na deskach i odpowiednio się nakryć (zobacz odsłonę Ręczniki w saunie cz.1 i Ręczniki w saunie cz. 2).

Pozycje leżące korzystne dla kobiet w czasie seansów saunowych [Na podstawie: Instagram, Alamy, Depositphotos]

Pozycje siedzące korzystne dla kobiet w czasie naparzania to:

  • pozycja frontalna z podkurczonymi nogami,
  • pozycja boczna z podkurczonymi nogami.

Pozycje te nadają się dla kobiet, które nie mają problemu z nagością.

Pozycje siedzące korzystne dla kobiet w czasie seansów saunowych [Na podstawie: Instagram]

Dyskryminacja w czasie seansów saunowych

Biorąc pod uwagę sytuację kobiet i mężczyzn w czasie ceremonii naparzania warto zastanowić się, kto i kiedy może być dyskryminowany. I czy na pewno są to mężczyźni?

Mity prosto z sauny

Zajmiemy się dwoma rozpowszechnionymi fałszywymi przekonaniami o saunowaniu. I nie będziemy się tym razem zajmować powszechnym przekonaniem, że do sauny można wchodzić w kostiumie kąpielowym, o czym napisano w odsłonie W saunie bez kostiumów kąpielowych oraz w artykule Nośnik zarazków – kilka słów o szkodliwości stroju kąpielowego w saunie.

strefa beztekstylna w saunie

MIT PIERWSZY

  • Mit pierwszy to powszechne przekonanie, że do sauny parowej należy wchodzić boso

Dlaczego? Bo tak… Bo podłoga jest gorąca… Bo takie są zasady…

Zasady powinny mieć swoje uzasadnienie. Podłoga w łaźni jest wielokrotnie w ciągu dnia chłodzona w trakcie spłukiwania ław wodą i jej temperatura z reguły jest niższa od temperatury naszych stóp. Spłukując ławy usuwamy na podłogę również to, co pozostawili po sobie poprzedni użytkownicy (nie będę wymieniał, żeby nie siać przerażenia). I w takim „bagienku” mamy brodzić bosymi stopami! Współczuję tego pomysłu. W postępowych saunariach jest wyraźnie napisane, że w łaźni można przebywać w klapkach, a „saunowych ortodoksów” proponuję przekonywać powyższą argumentacją.

MIT DRUGI

  • Mit drugi jest dużo poważniejszy, a dotyczy powszechnego przekonania, że kobieta przebywająca w saunie może szczelnie zakryć większą część ciała za pomocą grubego ręcznika lub pareo

Jak napisano w odsłonie Debiutanci w saunie, „do sauny powinniśmy wchodzić bez okrycia. Kostium […] lub ręcznik zakłócają proces wymiany ciepła, jaki powinien zachodzić w organizmie w trakcie pobytu w saunie. Proces wymiany ciepła ma podstawowe znaczenie, a jego zachwianie może spowodować wystąpienie udaru cieplnego. Przyczyną udaru może być przegrzanie głowy i jednoczesne uniemożliwienie wymiany ciepła przez dużą część ciała zakrytą kostiumem lub ręcznikiem. Łatwo się więc domyślić, że to kobiety najczęściej ulegają udarowi cieplnemu w saunie”.

Zaś w odsłonie Moda w saunie napisano: „pareo lub ręcznik służą do okrycia podczas przebywania w strefie beztekstylnej poza sauną. W saunie należy się odkryć, żeby maksymalnie ułatwić dostęp ciepła do ciała”.

Przykłady okrywania za pomocą typowych ręczników bawełnianych [Na podstawie: 123RF]

Co jest przyczyną rozpowszechniania tego mitu. Zapewne duże znaczenie mają zdjęcia publikowane jako ilustracje artykułów o saunowaniu, na których modelki są fotografowane szczelnie zakryte ręcznikami, aby nie można było nikogo posądzić o rozpowszechnianie pornografii.

Na zdjęciu potencjalna kandydatka do udaru cieplnego. Pozycja siedząca, głowa w wysokiej temperaturze, ciało szczelnie zaizolowane ręcznikiem, nogi w niskiej temperaturze [Na podstawie: Picjumbo]

Należy zrozumieć dlaczego standardowy ręcznik bawełniany (oby nie sztuczny, szybkoschnący) nie nadaje się do szczelnego zakrywania ciała w saunie.
Ręcznik bawełniany jest dobrym izolatorem, co wynika z jego gramatury, która wynosi ok. 500 g/m2. Czyli okrywając się szczelnie ręcznikiem bawełnianym izoluje się dużą część ciała, przez co nie można efektywnie skorzystać z benefitów jakie daje przebywanie w saunie.

Cienki ręcznik hammam i jego zastosowanie w saunie [Żródła: linenpartner.pl, Loomac]

Jednak nie zawsze okrywanie ciała w saunie jest błędem. Jeżeli zastosuje się cienki, dobrze przepuszczający ciepło ręcznik wykonany np. z lnu lub cienkiej bawełny, sytuacja zmienia się diametralnie. Tureckie ręczniki typu hammam, o których napisano w odsłonie Kobieta w saunie, mogą mieć niską gramaturę, nawet rzędu 100-125 g/m2 (czyli wielokrotnie mniejszą niż ręczniki bawełniane). Dzięki temu dużo lepiej przepuszczają ciepło. Są więc polecane do okrywania ciała przez kobiety, które czują się nieswojo przebywając nago w saunie.

Niestety w krajowych saunariach, oprócz wszechobecnych kostiumów kąpielowych, ciągle królują ręczniki wykonane z grubej bawełny, które są przystosowane do skutecznego wycierania ciała, ale nie nadają się do osłaniania ciała w saunie.

Debiutanci w saunie

Źródło: Pixabay

Debiutanci w saunie, czyli sauna dla początkujących i nie tylko.
Jeżeli do sauny wchodzisz po raz pierwszy albo rzadko w niej bywasz, lub zwykle saunujesz w pozycji siedzącej z opuszczonymi na ziemię nogami, to najprawdopodobniej można zaliczyć cię do debiutantów. Do debiutantów można zaliczyć również tych, którzy do sauny wchodzą nawet często, ale w kostiumach kąpielowych, a co gorsza siadają bezpośrednio na deskach sauny suchej, albo siadają na plastikowym ręczniku, zrobionym z mikrofibry (mieszanki poliestru i poliamidu), zamiast na ręczniku wykonanym z naturalnych włókien np. bawełny. A więc nie przejmuj się; wchodząc do sauny masz szansę spotkać wielu, podobnych do ciebie, debiutantów.

Zakładam, że wiesz, np. po wizycie u lekarza, czy możesz korzystać z sauny. Dla kobiet ważna informacja, że nie powinno korzystać się z sauny w okresie ciąży i menstruacji.

Jak się przygotować i jak powinna wyglądać wizyta w saunie?

  • Po pierwsze trzeba ustalić ile ręczników, wykonanych z włókien naturalnych, weźmiemy do sauny. W przypadku mężczyzn sprawa jest dość prosta; opisano to w odsłonie Mężczyzna w saunie. W przypadku kobiet temat jest bardziej skomplikowany, opisany w odsłonie Kobieta w saunie. Temat ręczników opisano szczegółowo w odsłonach Ręczniki w saunie cz.1 i Ręczniki w saunie cz.2. Na początek można stwierdzić, że podstawowy zestaw debiutancki składa się z dwóch dużych i jednego mniejszego ręcznika lub trzech dużych ręczników, z których jeden służy do wycierania się, a pozostałe do wykorzystania w saunie.
Podstawowy, debiutancki zestaw ręczników (dwa duże i jeden mniejszy lub trzy duże)
  • Do saunarium nie przychodzimy po obfitym posiłku, ale też nie możemy być wygłodzeni.
  • Nie wchodzimy do saunarium w biżuterii; metalowe elementy szybko się nagrzewają i mogą spowodować oparzenia ciała.
  • Nie wchodzimy do sauny ani w okularach, ani w szkłach kontaktowych.
  • Przed skorzystaniem z sauny rozbieramy się i bierzemy prysznic, a następnie osuszamy ciało, co przyspieszy proces pocenia się.
  • Wybieramy rodzaj sauny, z której chcemy skorzystać. Najczęściej będzie to sauna sucha (fińska) lub parowa (łaźnia). O różnicach pomiędzy tymi saunami można przeczytać w odsłonie Sauna sucha a parowa. Natomiast jak należy zachowywać się w poszczególnych saunach dowiemy się w odsłonach: Zasady korzystania z sauny suchej i Zasady korzystania z sauny parowej. Zaś ogólne zasady korzystania z sauny opisano w odsłonie Zasady korzystania z sauny. Wbrew powszechnej opinii łatwiej jest rozpocząć saunowanie w łaźni, trzeba tylko wiedzieć jak to zrobić.
  • Do sauny powinniśmy wchodzić bez okrycia. Kostium (zobacz odsłonę W saunie bez kostiumów kąpielowych) lub ręcznik zakłócają proces wymiany ciepła, jaki powinien zachodzić w organizmie w trakcie pobytu w saunie. Proces wymiany ciepła ma podstawowe znaczenie, a jego zachwianie może spowodować wystąpienie udaru cieplnego. Przyczyną udaru może być przegrzanie głowy i jednoczesne uniemożliwienie wymiany ciepła przez dużą część ciała zakrytą kostiumem lub ręcznikiem. Łatwo się więc domyślić, że to kobiety najczęściej ulegają udarowi cieplnemu w saunie. Częściowym remedium może być zsunięcie górnej części kostiumu (jeżeli mimo wszystko wchodzimy do sauny w kostiumie) lub rozsunięcie ręcznika, tak aby odkryć możliwie jak największą część ciała, i w trosce o własne zdrowie warto to zrobić.
    Miedzy innymi dla tego umiejętne przebywanie w saunie parowej jest polecane dla debiutantek zasłaniających ciało ręcznikiem, ponieważ kluczowym w momencie, gdy para okryje ciało i będzie gorąco, można bez skrępowania odrzucić zasłonę, ponieważ i tak wtedy niewiele w saunie widać. Ale sauna parowa ma takie ograniczenie, że okrywający ręcznik po jednej wizycie staje się mokry i należy go przy kolejnej wizycie w łaźni zastąpić suchym.
  • Jeżeli jesteśmy debiutantami nie powinniśmy wchodzić sami do pustej sauny, ale nie należy wchodzić również do sauny przeludnionej, w której pozostają tylko miejsce siedzące. I warto wejść z kimś, kto umie korzystać z sauny, czyli na pewno nie z osobą np. wchodzącą do sauny w kąpielówkach, czy też w kostiumie kąpielowym.
Ułożenie ręcznika do pozycji leżącej (z lewej) i do pozycji półsiedzącej lub siedzącej z podciągniętymi nogami (z prawej) [źródło: OpenWear.pl]
  • Po wejściu do sauny suchej (boso, bez klapek) należy na najniższej ławie ułożyć ręcznik, na którym spocznie nasze ciało. Żadna część ciała nie powinna dotykać do desek sauny. Saunowanie rozpoczynamy od ławy najniższej, a w miarę oswajania się z sauną możemy wybierać ławy wyższe. Poniżej pokazano schematycznie różne pozycje przybierane podczas saunowania, poczynając od najkorzystniejszej do najmniej korzystnej.
Pozycje przybierane podczas saunowania, poczynając od najkorzystniejszej (1) do najmniej korzystnej (4)
  • Dla początkujących saunujących najkorzystniej wybrać pozycję leżącą (1), w której każda część ciała będzie znajdowała się w takiej samej temperaturze, lub pozycję półleżącą (2), gdzie głowa znajdzie się niżej, niż głowa osoby siedzącej, a podciągnięte stopy będą znajdowały się w temperaturze podobnej do reszty ciała. Pozycję siedzącą z opuszczonymi nogami (4) przyjmuje się na 2-3 min przed wyjściem z sauny w celu wyrównania ciśnienia krwi. Czasami saunowanie w takiej pozycji jest wymuszone w przeludnionej saunie.
  • Kluczem do sukcesu saunowania w łaźni jest zajęcie odpowiedniej pozycji, z głową znajdującą się na zbliżonej wysokości do reszty ciała. W czasie cyklu wyrzutu pary warto mieć głowę jak najniżej, np. w pozycji leżącej lub półleżącej, aby po zmniejszeniu zaparowania stopniowo się podnosić, dochodząc do pozycji siedzącej z nogami podciągniętymi do góry i opartymi na ławce. Na chwilę przed wyjściem opuszczamy nogi, aby wyrównać ciśnienie krwi i przygotować się do wyjścia z sauny. Ze względu na stosunkowo niską temperaturę podłogi do sauny parowej możemy wchodzić w klapkach lub bez.
  • Czas pobytu w saunie suchej to od ok. 8 do ok. 15 min. W łaźni czas saunowania może być dłuższy, od ok. 10 do ok. 20 min. Ale uwaga, saunę należy natychmiast opuścić wtedy, gdy poczujemy że powinniśmy to zrobić. Nie dziwmy się też pytaniom, czy wszystko jest w porządku, czy nie jest za gorąco, czy się dobrze czujemy i dla własnego bezpieczeństwa odpowiadajmy zgodnie z prawdą. Uważni saunowicze mogą dostrzec u nas niepokojące symptomy udaru cieplnego, czy to w kabinie sauny, czy też pod prysznicami, i pomogą, jeżeli im na to pozwolimy.
  • Po wyjściu z sauny wchodzimy bez ubrania pod ciepły prysznic, który spłucze z nas pot. Dopiero potem przystępujemy do schładzania ciała, obniżając temperaturę natrysku. Jeżeli czujemy lekkie zawroty głowy, weźmy krótki prysznic w temperaturze ciała, który zmyje z nas pot, a następnie trochę chłodniejszy, ale dłuższy, aby lekko obniżyć temperaturę ciała. Nie należy wówczas gwałtownie obniżać temperatury natrysku. Dajmy komuś znać, że nie czujemy się dobrze i po wyjściu ze strefy saun pozostańmy w chłodniejszej, ogólnodostępnej strefie wypoczynkowej.
  • Po sesji w saunie odpoczywamy co najmniej tyle czasu, ile trwała sesja termiczna i uzupełniamy płyny w organizmie.
  • Bezpośrednio po wyjściu ze strefy saun nie wchodzimy do jacuzzi, ani nie udajemy się do szatni, ponieważ ciepło tam panujące spowoduje, że zaczniemy się ponownie pocić. Więcej można przeczytać w odsłonie Najczęstsze błędy popełniane w saunie.

Miłego i bezpiecznego saunowania.

Zasady korzystania z sauny parowej

Źródło: Polskie Towarzystwo Saunowe

Pobyt w saunie parowej powinien wiązać się z relaksem. A będzie relaksem, jeżeli potrafimy prawidłowo korzystać z sauny. Poniżej podstawowe zasady prawidłowego korzystania z sauny parowej, do której wchodzimy bez żadnego okrycia. Zasady korzystania z sauny suchej można znaleźć tutaj, zaś porównanie sauny suchej i parowej można przeczytać tutaj.


  • Aby skorzystać z sauny powinno się posiadać klapki oraz co najmniej jeden czysty ręcznik, który posłuży do wytarcia się – zgodnie z zaleceniami z sauny parowej korzysta się bez ubrania (lub innego okrycia) i ręcznika. Jeżeli mamy wątpliwości co do higieny siadania gołym ciałem na ławie sauny, możemy usiąść na dodatkowym ręczniku. Ręczniki używane wewnątrz sauny powinny być wykonane z materiałów naturalnych. Nie należy stosować ręczników szybkoschnących zawierających tworzywa sztuczne.



  • Przed wejściem do sauny rozbieramy się całkowicie i myjemy pod prysznicem, następnie wycieramy się, co zwiększa efektywność pocenia się.


  • W saunie parowej podłoga jest stosunkowo zimna, dlatego możemy wchodzić do środka w klapkach lub bez.


Zachowanie w saunie parowej
  • Po wejściu do sauny parowej spłukujemy ławkę i siadamy na niej gołym ciałem lub na ręczniku. Ze względu na różnice temperatur wskazane jest siedzenie z kolanami podciągniętymi do ciała tak, aby stopy znalazły się w podobnej temperaturze co reszta ciała. Sesja nie powinna przekroczyć 20 min. Ostatnie 2-3 min należy spędzić w pozycji siedzącej. W przypadku pogorszenia samopoczucia należy natychmiast opuścić saunę lub nacisnąć czerwony przycisk.


  • Po wyjściu z sauny wchodzimy bez okrycia pod prysznic i spłukujemy pot ciepłą wodą (pot ma podobny skład do moczu), następnie schładzamy ciało. Odpoczywamy co najmniej tyle czasu, ile byliśmy w saunie. Sesję możemy powtórzyć 2-3 razy. Bezpośrednio po wyjściu z sauny nie należy korzystać z jacuzzi ponieważ ciepła woda wznowi pocenie się, a pot zostanie przez nią spłukany do jacuzzi.


Zasady korzystania z sauny suchej

Źródło: Polskie Towarzystwo Saunowe

Pobyt w saunie suchej powinien wiązać się z relaksem. A będzie relaksem, jeżeli potrafimy prawidłowo korzystać z sauny. Poniżej podstawowe zasady prawidłowego korzystania z sauny suchej. Zasady korzystania z sauny parowej można znaleźć tutaj, zaś porównanie sauny suchej i parowej można przeczytać tutaj.


Relaks sauna parowa i sucha
  • Aby skorzystać z sauny powinno się posiadać klapki oraz co najmniej dwa czyste ręczniki, z których jeden służy do wycierania się, a drugi do położenia na ławę. Ręczniki używane wewnątrz sauny powinny być wykonane z materiałów naturalnych. Nie należy stosować ręczników szybkoschnących zawierających tworzywa sztuczne.



Relaks sauna parowa i sucha
  • Przed wejściem do sauny rozbieramy się i myjemy pod prysznicem, następnie wycieramy się, co zwiększa efektywność pocenia się.


Relaks sauna sucha
  • Do sauny suchej wchodzimy bez klapek.


Relaks sauna sucha
  • Po wejściu do sauny suchej siadamy na ręczniku. Ze względu na różnice temperatur wskazane jest siedzenie z kolanami podciągniętymi do ciała tak, aby stopy znalazły się w podobnej temperaturze co reszta ciała. Nasze stopy powinny również spoczywać na ręczniku. Sesja nie powinna przekroczyć 20 min. Ostatnie 2-3 min należy spędzić w pozycji siedzącej. W przypadku pogorszenia samopoczucia należy natychmiast opuścić saunę lub nacisnąć czerwony przycisk.


Relaks sauna parowa i sucha
  • Po wyjściu z sauny wchodzimy bez okrycia pod prysznic i spłukujemy pot ciepłą wodą (pot ma podobny skład do moczu), następnie schładzamy ciało. Odpoczywamy co najmniej tyle czasu, ile byliśmy w saunie. Sesję możemy powtórzyć 2-3 razy. Bezpośrednio po wyjściu z sauny nie należy korzystać z jacuzzi ponieważ ciepła woda wznowi pocenie się, a pot zostanie przez nią spłukany do jacuzzi.


Moda w saunie

Źródło: The Well

Zanim napiszemy o modzie, warto uświadomić sobie, w jakim celu wchodzimy do sauny. Ponieważ w naszym kraju kultura prawidłowego saunowania nie jest jeszcze szeroko rozpowszechniona, ciekawe są motywy i sposoby korzystania z sauny. Oto z życia wzięte odpowiedzi:
„wchodzę na chwilę, żeby się ogrzać”, „zostawiam drzwi otwarte, bo w środku jest za gorąco”, „wchodzę, żeby kostium (ręcznik) podsuszyć”, „posiedzę trochę w cieple, bo mam nałożony preparat na włosy” itp.
Jeżeli jednak wchodzimy do sauny, aby wykorzystać dobrodziejstwa wynikające z prawidłowego saunowania, wskazane byłoby skorzystanie z poniższych rad.

Jak napisano w odsłonie Debiutanci w saunie, „do sauny powinniśmy wchodzić bez okrycia. Kostium (zobacz też W saunie bez kostiumów kąpielowych) lub ręcznik (zobacz też Ręczniki w saunie cz. 1, Ręczniki w saunie cz. 2) zakłócają proces wymiany ciepła, jaki powinien zachodzić w organizmie w trakcie pobytu w saunie. Proces wymiany ciepła ma podstawowe znaczenie, a jego zachwianie może spowodować wystąpienie udaru cieplnego. Przyczyną udaru może być przegrzanie głowy i jednoczesne uniemożliwienie wymiany ciepła przez dużą część ciała zakrytą kostiumem lub ręcznikiem. Łatwo się więc domyślić, że to kobiety najczęściej ulegają udarowi cieplnemu w saunie. Częściowym remedium może być zsunięcie górnej części kostiumu (jeżeli mimo wszystko wchodzimy do sauny w kostiumie) lub rozsunięcie ręcznika, tak aby odkryć możliwie jak największą część ciała”.

Jednak najlepiej korzystać z sauny bez okrycia lub ograniczać okrywanie do minimum, ponieważ zakrywanie dużej części ciała niweluje korzyści z przebywania w saunie i może doprowadzić do udaru cieplnego.

Najlepiej korzystać z sauny bez okrycia lub ograniczać okrywanie do minimum [Na podstawie: Flickr]

W tej trudnej sytuacji z pomocą przybywają producenci odzieży przeznaczonej do saunowania.

Mężczyzna w saunie

Jeżeli chodzi o mężczyzn, to sytuacja jest dość prosta. Do sauny suchej mężczyźni mogą założyć specjalny kilt. Oczywiście nie zwalnia to z zabrania do sauny suchej ręcznika, wykonanego z włókien naturalnych, na którym układamy swoje ciało. Do sauny parowej powinno się wchodzić bez ubrania i ręcznika albo zabrać mały ręcznik, aby na nim usiąść lub usiąść na jego części, a resztą zasłonić biodra przed ciepłem i wzrokiem innych saunujących (trzeba przygotować jeden mały ręcznik na każdą sesję parową).

Kilt frotte zapinany na rzep i hammam kilt zawiązywany za pomocą troczka [Źródło: Belibe Sport]

Kobieta w saunie

W przypadku kobiet sytuacja jest bardziej złożona. Jeżeli saunowanie bez ubrania jest dla kobiety krępujące, nie pozostaje nic innego jak skorzystanie z jakiegoś okrycia, które przesłoni ciało kobiety.

Hammam pareo i komplet dwuczęściowy hammam (spódnica i top) [Źródło: Belibe Sport]

Pareo lub ręcznik służą do okrycia podczas przebywania w strefie beztekstylnej poza sauną. W saunie należy się odkryć, żeby maksymalnie ułatwić dostęp ciepła do ciała.

Biorąc pod uwagę konieczność maksymalnego odkrycia ciała warto zastanowić się nad nabyciem specjalnego stroju do saunowania, np. takiego który został zaprojektowany dla saunamistrzyń. Można zaopatrzyć się w spódniczkę i top do sauny. Z reguły są oferowane zarówno w kompletach, jak i oddzielnie, ponieważ niektórym użytkowniczkom saun zależy tylko na okryciu bioder. W internecie można znaleźć kilka modeli dwuczęściowych okryć do stosowania w saunie, dopasowanych do różnych typów sylwetki.

Dwuczęściowe komplety do sauny [Źródło: Unikalne kosmetyki]

Ręczniki w saunie

Mimo stosowania odzieży przeznaczonej do saunowania, należy w saunie suchej używać ręcznika, wykonanego z włókien naturalnych, w celu odizolowanie ciała od elementów wyposażenia sauny. W przypadku korzystania z sauny parowej w jakimkolwiek okryciu należy pamiętać, że tkaniny szybko nasiąkają wodą. Jeżeli już musimy okrywać się w łaźni (oby nie kostiumem kąpielowym), to miejmy przygotowane okrycia rezerwowe na kolejne sesje saunowania.

Ręczniki w saunie cz. 2

Na podstawie: OpenWear.pl

Ręczniki w saunie służą do celów higienicznych (np. odizolowanie ciała od elementów wyposażenia sauny), zasłonięcia wrażliwych części ciała przed ciepłem, zakrycia ciała przed wzrokiem innych saunujących w czasie przebywania w strefie beztekstylnej poza sauną i osuszania po prysznicu. Powinny być wykonane z włókien naturalnych np. bawełny, czy też lnu. Więcej przeczytasz w odsłonie Ręczniki w saunie cz. 1.

Poniżej analiza zapotrzebowania na ręczniki, zależne od płci, dla różnych rodzajów saun, przyjmując korzystanie z dwóch sesji saunowania. Wzięto również pod uwagę, że niektórzy reagują „zdziwieniem” gdy ujrzą roznegliżowane osoby przebywające w saunie.

  • Jeden duży ręcznik
Na podstawie: Polskie Towarzystwo Saunowe

Kobieta lub mężczyzna, którzy saunują prawidłowo w łaźni, czyli wchodzą do sauny parowej bez okrycia i ręcznika – potrzebny jest tylko jeden duży ręcznik do wycierania się, który pozostaje w strefie prysznicowej.

  • Dwa duże ręczniki
Na podstawie: Polskie Towarzystwo Saunowe

Kobieta lub mężczyzna, którzy saunują prawidłowo w saunie suchej, czyli siadają w saunie na dużym ręczniku (oraz mogą skorzystać również z sauny parowej, wchodząc do niej bez okrycia i ręcznika) – jeden duży ręcznik do wycierania się pozostaje w strefie prysznicowej.

  • Jeden duży ręcznik i dwa mniejsze
Na podstawie: Flickr

Kobieta lub mężczyzna, którzy saunują prawidłowo w łaźni, czyli wchodzą do sauny parowej bez ubrania, ale siadają na podkładce z małego ręcznika lub siadają na części małego ręcznika, a drugą zasłaniają wybrane części ciała przed ciepłem i wzrokiem innych saunujących (jeden mały ręcznik na każdą sesję parową; dwa małe ręczniki pozwalają odbyć dwie sesje) – jeden duży ręcznik do wycierania się pozostaje w strefie prysznicowej.

  • Dwa duże ręczniki i jeden mniejszy (zestaw podstawowy 1)
Na podstawie: W saunie. Polski portal saunowy.

Kobieta lub mężczyzna, którzy saunują prawidłowo w saunie suchej, czyli siadają w saunie bez okrycia na dużym ręczniku, a małym ręcznikiem mogą zasłonić wybrane części ciała przed ciepłem i wzrokiem innych saunujących – jeden duży ręcznik do wycierania się pozostaje w strefie prysznicowej. Ręcznik dla osoby leżącej powinien być odpowiednio długi lub należy zaopatrzyć się w ręcznik dodatkowy (patrz zdjęcie powyżej).

  • Trzy duże ręczniki (zestaw podstawowy 2)
Na podstawie: 123RF

Kobieta lub mężczyzna, którzy saunują prawidłowo w saunie suchej, czyli siadają w saunie bez okrycia na dużym ręczniku, a drugim ręcznikiem mogą zasłonić wybrane części ciała przed ciepłem i wzrokiem innych saunujących – jeden duży ręcznik do wycierania się pozostaje w strefie prysznicowej.

  • Dwa duże ręczniki i dwa małe (zestaw uniwersalny dla dwóch sesji saunowania)

Osobom, korzystającym z sauny bez okrycia, zasłaniającym miejsca intymne lub stosującym w łaźni podkładkę z małego ręcznika, pozwala na dowolny wybór rodzaju sauny w trakcie dwóch sesji.

W kolejnej odsłonie zajmiemy się modą w saunie.

Mężczyzna w saunie

Źródło: Freepik

Korzystanie z sauny przynosi wiele korzyści dla zdrowia – m.in. zmniejsza ryzyko rozwoju demencji. Jednak, aby saunowanie było przyjemne, relaksujące i pozytywne dla organizmu, należy korzystać z sauny z głową. O najczęstszych błędach popełnianych w saunie można przeczytać tutaj.

Jedną z podstawowych zasad saunowania jest korzystanie z sauny bez kostiumów kąpielowych, co jest zgodne z zasadami określonymi m.in. przez wytyczne Państwowego Zakładu Higieny. Jednak wielu mężczyzn nie stosuje się do tych zasad, paradując w saunie w kąpielówkach. Dlaczego przebywanie w saunie w strojach kąpielowych jest szkodliwe dla zdrowia opisano w odsłonie W saunie bez kostiumów kąpielowych. Nie napisano tam jeszcze o szkodliwości wysokiej temperatury dla jąder. Mokre kąpielówki utrudniają wymianę ciepła w okolicach jąder, zaś woda uwięziona w materiale, mająca dużą pojemność cieplną, może łatwo doprowadzić do przegrzania, a nawet poparzenia jąder. W panującej tam ciepłej i wilgotnej atmosferze świetnie rozmnażają się drobnoustroje, a woda basenowa, odparowując z mokrych kąpielówek, wydziela chlor, który może podrażniać skórę i drogi oddechowe.

Natomiast ekstremalną głupotą jest siadanie w kąpielówkach (albo w kostiumie kąpielowym w przypadku kobiet), bezpośrednio na gorących deskach. Oprócz negatywnego wpływu na genitalia i florę bakteryjną, doprowadza się do tego, że pot spada bezpośrednio na deski sauny i w nie wsiąka. A ponieważ skład potu jest podobny do składu moczu, to tak jakby ktoś nasikał na te deski!

Jak więc przygotować się do saunowania? Zależy to od tego, do jakiej sauny się udajemy (różnice pomiędzy sauną suchą a parową można znaleźć tutaj).

Męski zestaw ręczników do sauny suchej (dwa duże i jeden mniejszy) i do sauny parowej (jeden większy i tyle mniejszych, ile przewidujemy sesji parowych – w tym przypadku 3).

Jeżeli udajemy się do sauny suchej, wówczas powinniśmy mieć min. dwa duże ręczniki: jeden do wycierania się pod prysznicem, a drugi do położenia na ławę. Proponuję zabrać jeszcze jeden, mniejszy ręcznik lub kilt do osłonięcia genitaliów. W przypadku korzystania z sauny parowej, do której z zasady wchodzi się bez okrycia, proponuję zabierać jeden duży ręcznik do wycierania się pod prysznicem i tyle małych ręczników, ile przewidujemy pobytów w łaźni parowej. Taki ręcznik może posłużyć jako podkład pod pośladki i jednocześnie jako osłona genitaliów przed gorącem i wzrokiem osób przebywających w saunie. W trakcie każdej sesji parowej mały ręcznik nasiąka wodą, a więc należy go wymieniać wchodząc kolejny raz do łaźni. A więc uniwersalny zestaw ręczników powinien składać się z dwóch dużych i np. trzech małych. Wówczas możemy korzystać i z sauny suchej, i z parowej.

Inne okrycia są opisane w odsłonie Moda w saunie.

Wskazówki dla kobiet korzystających z przybasenowej sauny można znaleźć tutaj.

Ręczniki w saunie cz. 1

Używanie ręczników w saunie nie wydaje się skomplikowane, ale czy na pewno? Żeby nie być gołosłownym będę posiłkował się dokumentem Wytyczne dotyczące wymagań sanitarno-higienicznych dla saun, opracowanym przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny na zlecenie Głównego Inspektoratu Sanitarnego, Warszawa 2016, aktualizacja 2024 oraz artykułem Ręcznik w saunie – niby banał, ale… czy na pewno?, do którego odsyłam dociekliwych, a w którym napisano m.in.:

Ręcznik w saunie suchej:
„Zacznijmy od tego do czego służy nam ręcznik w saunie suchej, bo tylko w saunach tego rodzaju go używamy (oczywiście zakładając, że znamy już podstawy i wiemy dlaczego nie wchodzimy do sauny w kostiumie kąpielowym, o którego szkodliwości pisaliśmy tutaj).

Otóż ręcznik służy kilku celom. Pierwszym i podstawowym z nich jest higiena. W saunie suchej ręcznik, wykonany z włókien naturalnych, ma za zadanie fizycznie oddzielać nasze pocące się ciało od drewnianego wyposażenia sauny tj. ław i ścian. Dlatego właśnie bardzo ważne jest by, wchodząc do kabiny sauny suchej (fińskiej, bio czy infrared), brać ze sobą na tyle dużo ręcznika/ręczników by móc podłożyć go/je pod każdą, powtarzamy KAŻDĄ część ciała, która opiera się o ławy lub ściany. (…)

Idąc do strefy saun dobrze jest wziąć ze sobą dwa duże ręczniki o wymiarach minimum 70×150 cm. A po co ten drugi? No i tutaj przechodzimy do kolejnej roli jaką pełni ręcznik w saunarium, a mianowicie osuszanie ciała po prysznicu. (…)

UWAGA! Jeśli nagość w saunie jest dla Ciebie krępująca możesz zabrać też dodatkowy trzeci cienki ręcznik lub hammam w celu owinięcia się nim na seansie. (…)

Tureckie ręczniki peshtemal (tur. peştamal), nazywane popularnie ręcznikami hammam, od nazwy łaźni tureckiej [Źródło: Loomac]

Ręcznik w łaźni parowej…
„Że co?” spytasz.
O ile jesteś kulturalnym saunowiczem to Cię to zdziwi i zaskoczy. Niestety nadal wiele osób w Polsce korzysta z łaźni parowej w ręcznikach lub innych okryciach (najgorsze możliwe to kostium kąpielowy), co zasadniczo mija się z celem korzystania z tego zabiegu. (…)

JAK DOBRAĆ RĘCZNIK:
Zasadniczo w saunie suchej, z uwagi na wysoką temperaturę od 95 do 110 a nawet i 130 stopni Celsjusza nie mogą znajdować się żadne sztuczne tworzywa, które pod wpływem tejże temperatury zaczną się topić i wydzielać trujące dla organizmu związki (z takich tworzyw jest dziś wykonane m.in. 100% kostiumów kąpielowych). Dlatego ważne jest by ręcznik, z którego korzystamy w saunie suchej był wykonany z tworzyw naturalnych jak np. bawełna czy też len”.

Poniżej kilka informacji nt. ręczników wybranych z przywoływanego już dokumentu Wytyczne dotyczące wymagań sanitarno-higienicznych dla saun:

„W celu skorzystania z sauny należy się zaopatrzyć w dwa ręczniki – jeden do wycierania się, drugi jako podkładka na ławę lub do owinięcia ciała”.
„Z ławek należy korzystać siadając lub leżąc na rozłożonych ręcznikach, które wchłaniają pot. (…) Na ławach można siedzieć lub leżeć (na ręczniku)”.
„W saunach suchych (drewnianych) należy siadać na ręczniku. Ręcznik powinien być rozłożony tak, aby żadna część ciała nie stykała się z powierzchnią drewnianą”.

Cd. w drugiej części odsłony Ręczniki w saunie cz. 2.

Kobieta w saunie

Źródło: Depositphotos

Przybasenowa sauna może być wyzwaniem dla kobiet, które chciałyby korzystać z sauny zgodnie z zasadami określonymi m.in. przez wytyczne Państwowego Zakładu Higieny. Jedną z zasad, którą opisano w przytoczonym dokumencie, jest konieczność korzystania z sauny bez kostiumów kąpielowych (więcej można przeczytać w odsłonie: W saunie bez kostiumów kąpielowych). Jeżeli przebywanie bez ubrania w saunie jest dla kobiety krępujące, nie pozostaje nic innego jak skorzystanie z jakiegoś okrycia, które przesłoni ciało kobiety. Aby lepiej zrozumieć zasady okrywania ciała w saunie suchej i w saunie parowej (łaźni parowej) zerknij do odsłony: Sauna sucha a parowa.

Co użyć do okrycia? Pierwszy na myśl przychodzi ręcznik, o szerokości ok. 80 cm lub nieco większej, który powinien być wykonany np. z cienkiej bawełny lub lnu (nie można stosować szybkoschnących ręczników z tworzyw sztucznych), luźno zakrywający ciało, który, w zależności od sytuacji, można rozsunąć, aby ciepło lub para wodna dotarły bezpośrednio do ciała. Częstym błędem jest szczelne okrywanie tułowia ręcznikiem, co ogranicza wymianę ciepła lub dostęp pary wodnej do ciała, czyli eliminuje możliwość korzystania z dobrodziejstw sauny i, w przypadku nieprawidłowej pozycji ciała, naraża na udar cieplny, który może wystąpić, jeżeli siedzi się w saunie ze szczelnie zakrytym tułowiem i głową pozostawioną w wysokiej temperaturze. Przyczyną udaru może być przegrzanie głowy i jednoczesne uniemożliwienie odprowadzania ciepła z organizmu przez dużą część ciała, zawiniętą szczelnie ręcznikiem. Ręcznik powinien służyć do okrywania ciała w czasie przebywania w strefie beztekstylnej poza sauną.

Na zdjęciu potencjalna kandydatka do udaru cieplnego. Pozycja siedząca, głowa w wysokiej temperaturze, ciało szczelnie zaizolowane ręcznikiem, nogi w niskiej temperaturze [Na podstawie: Picjumbo]

Należy pamiętać, że „sauna parowa daje możliwość mniej skrępowanego odkrycia ciała niż sauna sucha i umożliwia lepsze zrelaksowanie organizmu” (więcej można przeczytać w odsłonie: Najczęstsze błędy popełniane w saunie).

Zamiast ręcznika bawełnianego można skorzystać z innego okrycia, przystosowanego do wykorzystania w saunie. Jednym z najbardziej popularnych jest turecki ręcznik peshtemal (tur. peştemal), nazywany popularnie ręcznikiem hammam, od nazwy łaźni tureckiej. Inne okrycia są opisane w odsłonie Moda w saunie.

Tureckie ręczniki peshtemal (tur. peştamal), nazywane popularnie ręcznikami hammam, od nazwy łaźni tureckiej [Źródło: Loomac]

Jeżeli korzystamy z ręcznika w saunie parowej (łaźni parowej), do której w zasadzie powinno się wchodzić bez okrycia, należy pamiętać, że ręcznik w zaparowanym pomieszczeniu robi się wilgotny, a pod koniec sesji jest z reguły mokry. Czyli powinniśmy przygotować dodatkowy ręcznik do każdej sesji w saunie (łaźni) parowej. Jeżeli przewidujemy dwie sesje parowe, to powinniśmy mieć trzy ręczniki (dwa do okrycia i jeden do wycierania).

W przypadku okrywania ciała w saunie suchej powinniśmy przygotować trzy ręczniki: jeden do wycierania, jeden do okrycia i jeden do położenia na ławę (zob. rys. przy tytule).

Jeżeli przewidujemy wejście do sauny suchej i parowej, to ze względu na zużycie ręczników proponuję najpierw wejść do sauny suchej, a potem do parowej.

A co z higieną? Użytkowniczki łaźni parowej mają czasami obiekcje co do siadania gołym ciałem na ławach sauny. Przed skorzystaniem z sauny ławę należy dokładnie opłukać za pomocą prysznica dostępnego w kabinie, a po zakończeniu sesji dokładnie opłukać się pod natryskiem i wytrzeć suchym ręcznikiem. Wszystkim użytkowniczkom saun i basenów zaleca się mycie okolic intymnych w trakcie kąpieli po zakończeniu pobytu w strefie mokrej, specjalnym specyfikiem o niskim pH, zawierającym kwas mlekowy (więcej można przeczytać w artykułach: Infekcje intymne a częste korzystanie z sauny, Basen i jacuzzi a infekcje intymne oraz np. Ranking płynów do higieny intymnej. Sprawdź, który wybrać!).

Źródło: Flickr

Jeżeli mamy wątpliwości, co do higieniczności siadania bezpośrednio na ławie w saunie parowej, możemy zastosować podkładkę z ręcznika bawełnianego. Należy pamiętać, aby wymieniać ręcznik na suchy przy każdym kolejnym wejściu do łaźni.

Aby najlepiej skorzystać z dobrodziejstw sauny powinno się wziąć udział w 2-3 sesjach saunowania dziennie, trwających od ok. 10 do max. 20 min (najczęściej czas ten ustala się na 15 min), z przerwami równymi minimum czasowi przebywania w saunie.

Po schłodzeniu ciała nie wchodzimy do jacuzzi, ponieważ jest to niezdrowe (przedłużenie obciążenia termicznego dla organizmu i procesu pocenia), niegrzeczne i niehigieniczne. Czy przyjemne jest wchodzenie do wody, w której spłukali się spoceni ludzie?

Ponieważ niektóre kobiety mają problem z zakładaniem mokrego jednoczęściowego kostiumu kąpielowego, mogą zostawić sesje w saunie na koniec pobytu lub skorzystać z poniższej procedury wzięcia udziału w min. dwóch sesjach saunowania, w tym jednej zaraz po wejściu do zespołu basenowego i strefy saun.

Po rozebraniu się w szatni myje się pod prysznicem, znajdującym się przy szatni, wyciera, okrywa ciało ręcznikiem i idzie bezpośrednio do sauny, zabierając ze sobą suchy kostium kąpielowy. Po wizycie w saunie spłukuje się pot za pomocą ciepłego natrysku, a następnie schładza ciało, obniżając temperaturę wody, wyciera się i zakłada suchy kostium. Po wyjściu ze strefy saun odpoczywa się, a następnie korzysta z dobrodziejstw zespołu basenowego. Bezpośrednio po wyjściu z sauny nie należy wchodzić do jacuzzi, natomiast pobyt w jacuzzi przed kolejną sesją saunowania jest jak najbardziej wskazany (rozgrzanie ciała przed wejściem do sauny). Pobyt rekreacyjny kończy się sesją w saunie. Po wejściu do saunarium rozbiera się z kostiumu, spłukuje ciało pod ciepłym natryskiem, wyciera się i wchodzi do sauny. Po wyjściu z sauny spłukuje się pot za pomocą ciepłego natrysku, a następnie schładza ciało, obniżając temperaturę wody, wyciera się, okrywa ręcznikiem i wychodzi ze strefy saun, pamiętając o zabraniu ze sobą kostiumu kąpielowego. Po chwili relaksu można powtórzyć sesję w saunie lub udać się do szatni.

Nie powinno się przechodzić do szatni natychmiast po wyjściu z zespołu saun, gdyż jest tam z reguły ciepło, co spowoduje przedłużenie obciążenia termicznego organizmu i procesu pocenia.

Wskazówki dla mężczyzn korzystających z przybasenowej sauny można znaleźć tutaj.